Ook de tweede studiedag van Leergeld.EU ging over het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB). De centrale vraag luidde: ‘Moet het mandaat van de ECB aangepast worden?’
Als initiatiefnemer van Leergeld.EU verwelkomde Europees parlementslid Sander Loones (N-VA) de aanwezigen, waarna Pieter Cleppe (Open Europe) het thema inleidde en de sprekers voorstelde.
Pascal Paepen (1968) is bekend van radio en televisie waar hij duiding geeft over de financieel-economische actualiteit. Jarenlang was hij actief bij KBC en werkte hij in de Londense City. Nu doceert hij economie, bank en beurs aan de KU Leuven Campus Brussel en Thomas More Hogeschool.
Paepen begon met een historisch overzicht van de euro als politiek project en de rol van een Centrale Bank. Hij argumenteerde dat de ECB begonnen is als opvolger van de prestigieuze Bundesbank, maar dat de ECB de laatste tien jaar steeds meer van de monetaire orthodoxie is afgestapt.
Volgens Paepen was het noodzakelijk dat de ECB de rente fenomenaal verlaagde in 2008 om een crisis zoals in de jaren 30 te vermijden. Het probleem is vooral dat de rente tien jaar later nog steeds te laag is. Hij vergeleek het huidige monetaire beleid met amfetamines: doping waar al te velen aan verslaafd zijn geraakt.
En deze monetaire doping heeft allerlei neveneffecten: zeepbellen, omgekeerde herverdeling (van de middenklasse richting de rijken), extra risico’s in het financieel systeem,… Hij vergeleek de balans van de ECB met de Mont Ventoux en de ECB zelf met Tom Simpson, die vijftig jaar geleden overleed aan een gevaarlijke cocktail van uitputting, alcohol en amfetamines. Een waarschuwing die zal blijven hangen.
Lex Hoogduin (1956) is hoogleraar monetaire economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is ook voorzitter van het bestuur van LCH.Clearnet, een clearing instelling gevestigd in Londen. Eerder was hij directielid van de Nederlandsche Bank en adviseur van Wim Duisenberg toenmalig voorzitter van de ECB.
Volgens Hoogduin was de ECB in zijn beginjaren tegen "inflation targeting". De 2% prijsinflatie was een ‘definitie’ van prijsstabiliteit, geen doelstelling. Onders het voorzitterschap van Mario Draghi is de ECB 2% prijsinflatie gaan zien als een doel dat alle middelen heiligt. Volgens Hoogduin zondigt de ECB met haar opkoopprogramma’s QE en OMT tegen haar mandaat, het verbod op monetaire financiering en de no bailout clausule in het Europes verdrag.
Zijn oplossingen zijn vrij radicaal. De ECB moet terug in het reine komen met de geest van zijn mandaat. Het ESM moet uitgedoofd worden. Tijdelijke euro-exits moeten mogelijk worden. Het verbod op monetaire financiering moet uitgebreid worden naar het opkopen van overheidsobligaties op secundaire markten. En men moet opnieuw rekening houden met de groei van geldhoeveelheid en niet enkel kijken naar de prijsinflatie.